W zdrowym ciele zdrowy duch? A może lepiej zacząć od ducha? Czyli jak myśli i emocje wpływają na Twój organizm

Pomimo, iż w medycynie ludowej od zawsze zauważano wpływ psychiki człowieka na jego zdrowie, to dopiero w pierwszej połowie XIX wieku niemiecki psychiatra Johann Heinroth wprowadził do terminologii medycznej pojęcie psychosomatyki, a węgierski lekarz i psychoanalityk Franz Alexander w 1934 roku zapoczątkował badania nad chorobami psychosomatycznymi.

Psychosomatyka zajmuje się związkami pomiędzy psychiką (psyche) człowieka i przeżywanymi przez niego emocjami a występowaniem określonych chorób ciała (soma). Jest to sposób na holistyczne podejście do pacjenta, które umożliwia znalezienie rzeczywistej przyczyny powstałego schorzenia w ciele.

Okazuje się, że nasze myśli i emocje, które występując razem utrwalają nasze nawyki myślenia i w postępowania według określonych schematów, powodują zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, hormonalnego i odpornościowego co w konsekwencji staje się przyczyną zaistnienia określonej choroby w ciele. W latach 50-tych XX wieku amerykańscy naukowcy wyróżnili szczególnie kilka chorób określanych jako chicagowska siódemka:

• Choroba wrzodowa żołądka
• Nadciśnienie tętnicze
• Astma oskrzelowa
• Reumatoidalne zapalenie stawów
• Zapalne choroby jelita grubego
• Nadczynność tarczycy
• Atopowe zapalenie skóry

Lista ta jednak nie wyczerpuje listy wszystkich chorób zależnych od naszych nawyków myślenia i stanu psychiki. Obecnie do nich z pewnością można zaliczyć:

• Otyłość i zaburzenia apetytu
• Problemy ze snem
• Migreny
• Chorobę niedokrwienną serca
• Zaburzenia tikowe
• Uzależnienia
• Choroby skóry
• Choroby autoimmunologiczne i nowotwory

Zespół fizjologów z Uniwersytetu w Ohio badając pacjentki z rakiem piersi odkrył, że w grupie 2227 badanych kobiet poddanych terapii psychologicznej zmalało ryzyko nawrotu choroby. Zauważono, że u kobiet z nawrotem nowotworu, uzyskano silniejszą odpowiedź układu immunologicznego. Większość tych kobiet przeżyła.

W tym samym mniej więcej czasie zespół badaczy z Nottingham University w Wielkiej Brytanii opublikował własne badania, które potwierdziły bezpośredni wpływ myślenia i emocji na rozwój zmian cukrzycowych – dokładnie owrzodzeń. Okazało się, że u pacjentów żyjących w lęku i depresji wrzody mimo leczenia nie zmniejszyły swego rozmiaru. U pacjentów pozytywnie podchodzących do procesu leczenia wrzody znikły.

Dlaczego myśli i emocje wpływają na stan zdrowia?

Przyjrzyjmy się najpierw jak działa mózg i czym się różni od umysłu.
Mózg – ważąca ok. 1,5 kg galaretowata substancja – zbudowany jest z komórek nerwowych zwanych neuronami. Ich ilość szacuje się na 90 – 200 miliardów. Jeszcze większa jest ilość połączeń powstałych pomiędzy nimi. Każdy neuron styka się bowiem z 10-50 tysiącami innych neuronów, tworząc w ten sposób niewyobrażalne możliwości połączeń. W wyniku tych połączeń powstają szlaki pamięci i nawyki.
O ile mózg jest fragmentem naszego ciała, o tyle procesy powstałe w wyniku tworzących się połączeń pomiędzy neuronami nazywane są umysłem.

Nazwa „Umysł" nie jest nazwą konkretnej rzeczy, którą dałoby się oddzielić od reszty naszego naturalnego (fizycznego, chemicznego, neurobiologicznego, obliczeniowego) wyposażenia. „Umysł" jest nazwą kolektywną o częściowo nieostrym zakresie, do którego należą rozmaite funkcje, własności, zdarzenia, procesy, stany, dyspozycje etc., a więc jednostki reprezentujące różne kategorie ontologiczne.

prof. Marcin Miłkowski, Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Jest to cytat pochodzący z książki "Czym jest i jak istnieje umysł?". Wg. Powyższej publikacji umysły można różnicować biorąc pod uwag rozmaite kryteria:

• Dokładność i liczbę receptorów zmysłowych
• Inteligencję (we wszystkich jej odmianach)
• Pojemność pamięci
• Możliwość korzystania z języka symbolicznego
• Zdolności komunikacyjne
• Zdolność do wytwarzania tożsamości osobowej
• Występowanie i skalę emocji
• Pochodzenie
• Występowanie i rodzaj stanów świadomych

Nowoczesne metody neuroobrazowania pozwalają na opracowanie szczegółowych map mózgu-umysłu lokalizujących ośrodki w mózgu, których aktywność wytwarza określone stany umysłowe. Dotyczy to zarówno pamięci, świadomości, uczenia się, zdolności językowych, wnioskowania, percepcji, podejmowania decyzji jak i emocji, przeżyć moralnych i estetycznych czy kontroli zachowania.

Dla nas ważny jest fakt ,że każda interakcja z otoczeniem zostawia biologiczny ślad w postaci powstałych połączeń pomiędzy neuronami. Jeśli doświadczeniu temu towarzyszy emocja – nieważne pozytywna czy negatywna- tym trwalszy ślad powstaje w mózgu. Im silniejsza emocja tym trwalszy ślad – w ten sposób tworzy się pamięć długotrwała.

Jeśli jakieś doświadczenie powtarza się w towarzystwie emocji często, ślad staje się coraz wyraźniejszy, utrwala się w postaci nawyku lub przekonania i przechodzi do umysłu podświadomego. Zaczynasz działać na autopilocie.

Ten aspekt działania mózgu może być pozytywny – tak powstaje zapamiętywanie wiedzy lub umiejętności, chociażby prowadzenie samochodu, jazda rowerem, jedzenie itp. Nie musimy za każdym razem przypominać sobie jakie po kolei czynności wykonać, dzieje się to niejako samoistnie.

Jest też niestety aspekt negatywny. Ten sam proces działa w przypadku utrwalonych schematów myślenia i nawyków, które Ci szkodzą. Ponieważ każde doświadczenie np. związane z relacjami, pieniędzmi czy stosunkiem do określonych rzeczy ma swoją własną „ścieżkę" neurologiczną w Twoim mózgu, po pewnym czasie wzmacniania przechodzi w niezauważalny schemat postępowania generując takie same efekty.

Ponieważ to o czym myślisz i jak się czujesz buduje Twoją rzeczywistość, buduje też lub burzy Twoje zdrowie. Na szczęście proces ten jest odwracalny.

Dlaczego żyjemy pod kontrolą hormonów stresu?

Kiedy myślisz, w Twoim mózgu zachodzą reakcje biochemiczne i elektryczne. W ten sposób niematerialne myśli przybierają materialną formę.

Jeśli myślisz o czymś przerażającym odczuwasz strach. Kiedy zaczynasz się bać , powstała emocja wywołuje jeszcze więcej przerażających myśli . W wyniku tego mózg i Twoje ciało zaczynają produkować większą ilość neuroprzekaźników, które sprawiają, że zaczynasz bać się coraz bardziej. Zaczynasz działać w pętli stresu.

Jeżeli przyjmiemy, że myśli to język mózgu a odczucia to język ciała, wtedy powtarzający się cykl myśli i odczuwania przejmuje kontrolę nad Twoim życiem. Jeśli codziennie, kilka razy dziennie lub nawet nieustannie uruchamiasz i korzystasz z tych samych obwodów w mózgu, mając te same myśli uruchamiasz znany wzorzec. W rezultacie Twoje ciało żyje w stanie nieustannej walki o przetrwanie.

Uruchamiane hormony stresu zmuszają Twój organizm do pozostawania w stanie podwyższonej gotowości do walki lub ucieczki zamiast powrócić do równowagi. Jesteś dosłownie zalewany hormonami stresu i Twoje ciało zaczyna się od nich uzależniać, tak jak od używek. Kiedy Twój mózg jest w stanie ciągłego pobudzenia wchodzi mu to w nawyk. Podświadomie zaczynasz szukać wszystkiego co zaspokoi nałóg bycia w stresie.

Twój sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości stanowi bodziec środowiskowy odbierany przez Twój umysł i wywołujący określone reakcje organizmu.
POZYTYWNE MYŚLI WZMACNIAJĄ ZDROWIE, NEGATYWNE WZMACNIAJĄ CHOROBĘ.